Dysortografia co to jest? Specyficzne trudności z pisaniem
Dysortografia to specyficzne trudności w pisaniu, które dotykają dzieci mimo posiadania odpowiednich umiejętności i znajomości zasad ortografii. Dziecko z dysortografią popełnia błędy ortograficzne, których nie potrafi samodzielnie wyeliminować, nawet po wielokrotnym poprawianiu. To nie jest kwestia braku wiedzy czy zaniedbania, ale zaburzenie pochodzenia neurobiologicznego, które wpływa na proces zapamiętywania i stosowania zasad pisowni w praktyce. Warto zaznaczyć, że dysortografia może wpływać na dzieci już od pierwszych etapów nauki pisania, stanowiąc poważne wyzwanie w procesie edukacyjnym.
Dysortografia: zaburzenie pochodzenia neurobiologicznego
Dysortografia jest głęboko zakorzenionym zaburzeniem, którego źródłem są najprawdopodobniej mikrouszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego. Mogły one powstać jeszcze w życiu płodowym lub podczas samego porodu. Te subtelne zmiany neurologiczne wpływają na funkcjonowanie obszarów mózgu odpowiedzialnych za przetwarzanie języka pisanego. Badania mózgu osób z dysortografią wykazały między innymi słabszą aktywność w lewym zakręcie wrzecionowatym, który jest kluczowy dla wzrokowej formy słów. Oznacza to, że dziecko z tym zaburzeniem, mimo że jest inteligentne i zna zasady ortografii, ma trudności z ich praktycznym zastosowaniem na piśmie.
Dysortografia a dysleksja i dysgrafia – czym się różnią?
Dysortografia, dysleksja i dysgrafia to specyficzne trudności w uczeniu się, które często współwystępują, ale różnią się zakresem problemów. Dysleksja to przede wszystkim trudności z czytaniem, które manifestują się w problemach z odczytywaniem liter, wyrazów, rozumieniem tekstu czy płynnością czytania. Z kolei dysgrafia dotyczy problemów z samą czynnością pisania, przejawiających się w niekształtnym, nieczytelnym piśmie, które może być trudne do odczytania nawet dla samego autora. Dysortografia natomiast skupia się na błędach w pisowni, które wykraczają poza typowe dla wieku błędy wynikające z niewiedzy czy niedopracowania. Dziecko z dysortografią popełnia błędy typu zamiana liter, opuszczanie, dodawanie czy zbitki literowe, mimo że zna poprawne zasady.
Jak rozpoznać dysortografię u dziecka? Najczęstsze objawy
Rozpoznanie dysortografii u dziecka jest kluczowe dla zapewnienia mu odpowiedniego wsparcia i terapii. Najefektywniejsze jest wczesne wykrycie, zazwyczaj już w pierwszych latach nauki szkolnej, gdy dziecko zaczyna intensywnie pracować z pisaniem. Obserwacja specyficznych błędów w pracach pisemnych jest pierwszym sygnałem, że dziecko może mieć problem. Ważne jest, aby nie bagatelizować tych trudności i szukać profesjonalnej diagnozy.
Typowe błędy w pisaniu popełniane przez dzieci z dysortografią
Dzieci z dysortografią popełniają szereg powtarzalnych i charakterystycznych błędów, które odróżniają je od typowych błędów popełnianych przez ich rówieśników. Do najczęstszych należą: mylenie liter graficznie podobnych, takich jak „b” i „d” lub „l” i „ł”. Często obserwuje się również opuszczanie lub dodawanie liter, co prowadzi do powstawania nieistniejących wyrazów lub zniekształcania istniejących. Problemy pojawiają się również przy zapisywaniu wyrazów zawierających dwuznaki, takie jak „sz”, „rz”, „cz”, „dż”, a także przy stosowaniu zasad pisowni z „o” i „ó” oraz „h” i „ch”. Charakterystyczne jest także łączenie wyrazów z przyimkami, np. pisanie „poszłem” zamiast „poszedłem” lub „nadobro” zamiast „nad dobro”.
Przyczyny dysortografii – od rozwoju po percepcję
Przyczyny dysortografii są złożone i często wieloczynnikowe. Jak wspomniano, kluczową rolę odgrywają zaburzenia o podłożu neurobiologicznym, związane z mikrouszkodzeniami układu nerwowego. Jednak na rozwój dysortografii mogą wpływać również inne czynniki. Należą do nich zakłócenia w percepcji wzrokowej lub słuchowej, które utrudniają dziecku prawidłowe odczytywanie i różnicowanie dźwięków mowy czy kształtów liter. Mogą pojawić się również problemy z percepcją słuchową, które wpływają na umiejętność analizy i syntezy dźwięków mowy, co jest kluczowe dla poprawnego zapisu fonetycznego. Nie bez znaczenia są także trudności językowe, wpływające na rozumienie i stosowanie reguł gramatycznych i ortograficznych. Czasami dysortografia może być również powiązana z problemami z motoryką małą, która ma znaczenie dla płynności i precyzji pisania.
Diagnoza i leczenie dysortografii – gdzie szukać pomocy?
Kiedy rodzice zauważą u swojego dziecka powtarzające się trudności z pisaniem, kluczowe jest niezwłoczne poszukiwanie profesjonalnej pomocy. Wczesna diagnoza i odpowiednio wdrożone leczenie mogą znacząco poprawić komfort nauki dziecka i zapobiec dalszym problemom. Istnieją specjalistyczne placówki, które oferują wsparcie dla dzieci z dysortografią.
Diagnoza w poradni psychologiczno-pedagogicznej
Podstawowym miejscem, gdzie można uzyskać pomoc w diagnozowaniu dysortografii, jest poradnia psychologiczno-pedagogiczna. Proces diagnozy jest kompleksowy i zazwyczaj obejmuje kilka etapów. Na początku odbywa się wywiad z rodzicami, podczas którego zbierane są informacje o rozwoju dziecka, jego trudnościach w nauce oraz historii rodzinnej. Następnie przeprowadzana jest analiza dokumentacji dziecka, czyli prac pisemnych, zeszytów, testów, które pozwalają ocenić skalę problemu. Kluczowe są specjalistyczne badania psychologiczne i pedagogiczne, które oceniają między innymi poziom inteligencji, umiejętności czytania i pisania, percepcję wzrokową i słuchową, pamięć oraz funkcje poznawcze. Dopiero na podstawie całości wyników specjalista jest w stanie postawić diagnozę i zalecić odpowiednią formę terapii.
Ćwiczenia i wsparcie – jak leczyć dysortografię?
Leczenie dysortografii nie polega na całkowitym wyeliminowaniu problemu, ponieważ jest to zaburzenie o podłożu neurobiologicznym, a całkowite ustąpienie objawów jest bardzo rzadkie. Celem terapii jest jednak opanowanie pisowni kluczowych wyrazów i rozwinięcie kompensacyjnych strategii radzenia sobie z trudnościami. Leczenie dysortografii polega na wykonywaniu różnorodnych ćwiczeń, które powinny być dostosowane do indywidualnych potrzeb dziecka i angażujące. Często wykorzystuje się formę gier, zabaw ortograficznych, łamigłówek, wierszyków czy piosenek, które sprawiają, że nauka staje się przyjemniejsza i bardziej efektywna. Pomocne mogą być również zajęcia korekcyjno-kompensacyjne prowadzone przez specjalistów. Czytanie książek, które utrwalają pisownię wyrazów w kontekście, również odgrywa ważną rolę.
Wsparcie dziecka z dysortografią w szkole i domu
Pomoc dziecku z dysortografią wymaga zaangażowania zarówno ze strony rodziców, jak i nauczycieli. Kluczowe jest stworzenie przyjaznej atmosfery, opartej na zrozumieniu i akceptacji, a także dostarczenie dziecku odpowiednich narzędzi do radzenia sobie z trudnościami.
Jak pomóc dziecku z dysortografią? Gra edukacyjna i cierpliwość
Wsparcie dziecka z dysortografią w domu i szkole powinno być wielowymiarowe. Niezwykle ważna jest cierpliwość i zrozumienie, że trudności dziecka nie wynikają z lenistwa czy braku chęci. Stosowanie gier edukacyjnych, które angażują dziecko w proces nauki pisania poprzez zabawę, może przynieść doskonałe rezultaty. Istotne jest również regularne czytanie dziecku książek, co pomaga w utrwalaniu poprawnej pisowni w naturalnym kontekście. Ważne jest, aby rodzice i nauczyciele współpracowali, wymieniając się informacjami o postępach i trudnościach dziecka, a także dostosowując metody nauczania do jego indywidualnych potrzeb.
Dysortografia nie jest oznaką lenistwa – zrozumienie i akceptacja
Najważniejszym elementem wsparcia dla dziecka z dysortografią jest zrozumienie i akceptacja. Należy pamiętać, że dysortografia jest zaburzeniem pochodzenia neurobiologicznego, a dziecko jest inteligentne i zna zasady ortografii, ale ma trudności z ich zastosowaniem. Dlatego kluczowe jest stworzenie atmosfery akceptacji, która pozwoli dziecku czuć się bezpiecznie i nie bać się popełniać błędów. Edukacja domowa może być w niektórych przypadkach alternatywą, pozwalając na indywidualne podejście i naukę w swoim tempie, co może przynieść lepsze efekty w pokonywaniu trudności.
Dodaj komentarz